Separacja

Małżonkowie, którzy widzą jeszcze szansę na uratowanie swojego związku, mogą starać się o zastosowanie w ich przypadku specjalnego środka prawnego, którym jest separacja. Co oznacza ten termin? Jego mianem określa się rozwiązanie małżeństwa, które pociąga za sobą podobne jak przy rozwodzie konsekwencje. Jednak trzeba mieć świadomość, że po wydaniu takiego orzeczenia związek nadal trwa, a obie strony są zobligowane do świadczenia sobie wzajemnej pomocy. W czasie separacji pomiędzy współmałżonkami istnieje rozdzielność majątkowa. W przypadku tego środka prawnego możliwe jest jego zniesienie, jeśli małżonkowie sobie tego zażyczą. To zasadniczo odróżnia go od rozwodu, który oznacza definitywny koniec związku małżeńskiego.

Co oznacza termin separacja?

Polskie prawo rodzinne i opiekuńcze w określonych sytuacjach dopuszcza możliwość separacji. Termin ten tłumaczy się jako rozdzielenie małżonków od łoża i stołu. Ze wspomnianego środka prawnego korzystają zwykle osoby, które nie chcą się rozwieść (np. ze względów światopoglądowych). Faktyczna separacja polega na tymczasowym zniesieniu wspólnoty małżeńskiej na skutek zupełnego rozkładu pożycia. Strony w tej sytuacji nie mają możliwości zawarcia ponownego ślubu z inną osobą. Z formalnego punktu widzenia związek zatem nadal trwa, znajdując się w tym czasie w stanie chwilowego zawieszenia. Wzmiankę o orzeczonej separacji wpisuje się w akcie zawarcia małżeństwa. To powoduje wykluczenie współmałżonka z prawa do ustawowego dziedziczenia w przypadku śmierci jednej ze stron. Warto też mieć świadomość, że jeśli w tym czasie kobieta urodzi dziecko, nie stosuje się w stosunku do niego domniemania pochodzenia od męża matki.

Orzeczenie separacji

Małżonkowie, którzy starają się o separację, są zobowiązani do złożenia w sądzie stosownego pozwu. Opracowaniem jego treści zajmuje się profesjonalny adwokat z kancelarii, który podejmuje się też złożenia przygotowanego wniosku w sądzie z zachowaniem wszystkich obowiązujących terminów.

Do wydania orzeczenia w sprawie tymczasowego zniesienia wspólnoty małżeńskiej niezbędne jest udowodnienie przez strony zaistnienia przesłanki w postaci trwałego rozkładu pożycia w związku. Trzeba mieć świadomość, że wspólnota małżeńska wyraża się w trzech sferach – fizycznej, duchowej oraz gospodarczej. Płaszczyzny te wzajemnie się przenikają, a to oznacza, że oddziałują na siebie w znaczący sposób. Przejawem rozpadu małżeństwa może być osłabienie więzi w jednym z trzech wymienionych wymiarów lub w każdym z nich.

Przesłanki uniemożliwiające separację

Co do zasady, separacja nie może być orzeczona, jeśli w wyniku jej ustanowienia mogłoby ucierpieć dobro wspólnego małoletniego potomstwa małżonków. Przy rozpatrywaniu tej przesłanki bierze się pod uwagę wiek dzieci, ich relacje z rodzicami, stan zdrowia oraz indywidualny stopień wrażliwości psychicznej. Nie jest możliwe wydanie postanowienia o zastosowaniu omawianego środka prawnego także wtedy, gdy decyzja taka byłaby sprzeczna z ogólnymi zasadami współżycia społecznego.

Przy orzekaniu separacji sąd zajmuje się uregulowaniem różnych kwestii, takich jak ustalenie opieki nad dziećmi czy wysokość przyznanych na nie alimentów. W niektórych sytuacjach opłacania świadczeń pieniężnych na swoją rzecz może domagać się także strona nieponosząca winy za rozpad związku, jeśli w wyniku rozstania pogorszyła się jej sytuacja materialna. W przypadku braku orzeczenia o winie osoba ta musi udowodnić, że znalazła się w niedostatku. Taki wymóg nie obowiązuje natomiast w sytuacji, gdy drugi współmałżonek został uznany za winnego rozkładu pożycia.

Zniesienie separacji

Z reguły zniesienie separacji następuje na wniosek obojga małżonków – wtedy dochodzi do ustania wszystkich konsekwencji tego środka prawnego. Sąd przy wydawaniu orzeczenia ustala sposób sprawowania władzy rodzicielskiej nad małymi dziećmi. Zajmuje się on ponadto kwestiami majątkowymi. Trzeba mieć świadomość, że zniesienie separacji nie zawsze oznacza automatyczne wygaśnięcie rozdzielności majątkowej. Kwestie te rozpatruje sąd i na podstawie przeprowadzonych analiz wydaje decyzję w sprawie.