Podział majątku wspólnego – wszystko na ten temat

Jeśli zdecydowałeś się na formalne zakończenie związku małżeńskiego, musisz liczyć się z tym, że jedną z kwestii do uregulowania jest Wasze wspólne mienie. Na czym polega podział majątku po rozwodzie, co wchodzi w jego skład? Czym różni się dokonanie tego w formie aktu notarialnego od orzeczenia sądowego? Jak w tym zakresie może pomóc adwokat? Przeczytaj nasz artykuł!

Czym jest majątek wspólny małżonków?

Jeśli nie zawarliście żadnej umowy dotycząca kwestii finansowych, obowiązuje Was wspólność ustawowa . Ten stan rzeczy trwa do śmierci jednej ze stron albo do orzeczenia przez sąd rozwodu bądź separacji.

W skład majątku wspólnego, który powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, wchodzą m.in.:

• wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności każdego z małżonków,
• składki zewidencjonowane na subkoncie w ZUS,
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego,
• prawo do lokalu – spółdzielcze, na podstawie umowy najmu lub nabyte wskutek zasiedzenia,
• akcje i udziały w spółkach kapitałowych.

Skład majątku wspólnego stanowią więc różnego rodzaju przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez obie strony lub jedną z nich.

Majątek osobisty każdego z małżonków

On również występuje w małżeństwie. Żona oraz mąż mają mienie osobiste, do którego zalicza się wszystko, co nie wchodzi w skład majątku wspólnego. Zatem są to np. przedmioty majątkowe:

• zgromadzone przed zawarciem małżeństwa,
• nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (o ile spadkodawca lub darczyńca nie zastrzegł, że ma być inaczej),
• służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
• wszelkie prawa twórcy, autorskie i pokrewne oraz własności przemysłowej.

Ten rodzaj majątku nie podlega podziałowi po rozwodzie – jedynie prowadzone są rozliczenia dotyczące mienia osobistego.

Jak dzieli się majątek wspólny?

Istnieją dwa sposoby. Pierwszym z nich jest umowny podział majątku wspólnego  i dotyczy on sytuacji, gdy małżonkowie są w stanie porozumieć się w tej kwestii. Może to nastąpić na podstawie umowy zawartej w dowolnej formie. Gdy jednak w skład tego mienia wchodzi np. nieruchomość, wówczas konieczne jest podpisanie aktu notarialnego.

Z kolei druga opcja – sądowy podział majątku, ma miejsce w sytuacji, gdy rozstające się strony nie mogą ustalić wspólnego stanowiska w tym zakresie. Wtedy należy złożyć stosowny wniosek do sądu rejonowego. Powinno się w nim dokładnie określić, co wchodzi w skład masy i jaką wartość mają poszczególne składniki, a także który z małżonków ma otrzymać daną rzecz. Oprócz tego dołącza się takie dokumenty jak m.in.:

• odpis wyroku w sprawie o rozwód z klauzulą prawomocności,
• odpisy z ksiąg wieczystych,
• wypisy z aktów notarialnych,
• wezwania do zapłaty,
• rachunki, paragony, faktury,
• dowody rejestracyjne,
• wydruki z CEIDG lub KRS.

W przypadku rozdzielania majątku po rozwodzie jego skład ustala organ sądowy według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej, a wartość szacowana jest na podstawie cen rynkowych z daty podziału. Czasami koniecznością staje się powołanie biegłego, gdy między rozstającymi się partnerami istnieją rozbieżności w tych kwestiach.

Zasadniczo mienie małżonków dzieli się po połowie. Jednak, jak pokazuje życie – często to jeden z nich poświęcił więcej czasu, pracy czy nakładów finansowych na powiększenie majątku wspólnego. Wówczas w czasie procesu można ustalić te udziały przy uwzględnieniu osobistego wkładu. Strona wnosząca o to musi udowodnić swoje żądania.

Innym rozwiązaniem jest także rozdzielność majątkowa dopuszczalna w formie umowy zawartej z notariuszem lub postępowania sądowego. Jest to możliwe zarówno przed ślubem (intercyza), jak i w czasie trwania związku małżeńskiego.

Jak może pomóc adwokat przy podziale majątku po rozwodzie?

Specjalizujący się w tym zakresie adwokat może pomóc w różny sposób. Jego rolą jest np. przygotowanie i negocjowanie umowy o polubowny podział majątku wspólnego. Gdy zaś strony biorące rozwód nie są zgodne w tej kwestii, wówczas będzie miał za zadanie nie tylko reprezentowanie małżonka w czasie postępowania sądowego, ale i zaplanowanie w związku z tym odpowiedniej strategii działania.