Rozwód bez orzekania o winie — ile trwa, wszystko, co musisz wiedzieć

W opinii wielu osób najszybszym i najtańszym sposobem na rozwiązanie małżeństwa jest orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie. Czy rzeczywiście taka forma postępowania pozwala małżonkom rozwieść się „bez zbędnych formalności”? Jakie konsekwencje rodzi brak stwierdzenia winy w przypadku obowiązku alimentacyjnego, praw do opieki nad dziećmi, władzy rodzicielskiej czy podziału majątku? I wreszcie – ile to może kosztować? Poznaj odpowiedzi na konkretne pytania i sprawdź, czy taki scenariusz będzie odpowiedni dla Ciebie.

Co warto wiedzieć, decydując się na rozwód bez orzekania o winie?

Najważniejszą przesłanką do uzyskania wyroku rozwodowego bez orzekania obustronnej bądź wyłącznej odpowiedzialności jednego ze współmałżonków jest zgodne złożenie takiego wniosku zarówno  przez żonę, jak i męża. Brak zgodnej woli dwojga małżonków powoduje, że sąd automatycznie orzeka rozpad małżeństwa z winy jednej, a czasem także obu stron.

Co do zasady, sprawy rozwodowe, które nie dotyczą zawinionego rozkładu pożycia, znajdują swój finał znacznie szybciej niż postępowania, w których sąd stwierdza odpowiedzialność któregoś z małżonków. Z reguły wystarczą 1-2 rozprawy, by doprowadzić do końca wszystkie czynności związane z formalnym zakończeniem związku.

Strony często decydują się na taką formę zakończenia związku, chcąc uniknąć publicznego przytaczania intymnych szczegółów ze wspólnego życia,angażowania w sprawę świadków czy przedstawiania dowodów na oszustwa lub niewierność partnera. Warto jednak zdawać sobie sprawę z faktu, że orzeczenie rozwodu bez badania winy powoduje określone skutki prawne.

Brak winy w wyroku rozwodowym a alimenty

Jednym z nich jest brak możliwości żądania od współmałżonka alimentów na siebie, z wyjątkiem przypadku, w którym strona w wyniku rozpadu małżeństwa popadła w niedostatek, a jej dochody uniemożliwiają zaspokojenie podstawowych potrzeb. Taka sama sytuacja występuje w momencie, gdy sąd orzeknie winę obustronną. Obowiązek alimentacyjny będzie jednak ograniczony w czasie i może trwać nie dłużej niż 5 lat po wyroku rozwodowym. Tryb procedowania sprawy o rozwiązanie pożycia nie ma natomiast żadnego wpływu na alimenty na rzecz małoletnich dzieci.

Rozpad małżeństwa bez orzekania winy: władza rodzicielska i kontakty z dziećmi

Jeśli małżonkowie mają małoletnie potomstwo, sąd, ogłaszając rozwód bez orzekania o winie, ma obowiązek rozstrzygnąć o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej oraz ustalić miejsce pobytu dzieci. W momencie rozpadu małżeństwa możliwości są następujące:

• pozostawienie pełni władzy obojgu rodzicom,
• powierzenie wykonywania władzy jednemu z rodziców, przy jednoczesnym ograniczeniu tej władzy w stosunku do drugiego z nich,
• ograniczenie, zawieszenie lub pozbawienie władzy jednego bądź obojga rodziców.

Przy orzekaniu nadrzędną wartością pozostaje dobro dzieci, rozumiane m.in. jako możliwość zaspokojenia ich wszystkich materialnych oraz niematerialnych potrzeb życiowych, zapewnienia poczucia bezpieczeństwa oraz harmonijnego rozwoju.

Sąd w sentencji wyroku rozwodowego ustala również sposób sprawowania kontaktów z dziećmi każdego z małżonków, o ile nie wniosą oni o nierozstrzyganie tej sprawy. Rodzice mogą przedstawić własną propozycję uregulowania tej kwestii zarówno w treści pozwu, jak i w rodzicielskim planie wychowawczym. Jeśli pomiędzy małżonkami nie ma w tym zakresie sporu, sąd może przychylić się do zgodnego żądania obu stron.

Czy brak winy wpływa na podział majątku?

Rozwiązanie małżeństwa poprzez rozwód powoduje ustanie wspólności majątkowej pomiędzy współmałżonkami. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że podział majątku w ramach sprawy rozwodowej bez orzekania o winie może zostać przeprowadzony jedynie na wniosek przynajmniej jednej ze stron i w przypadku, w którym nie spowoduje on nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W praktyce oznacza to, że strony są w obowiązku przedstawić zgodny plan co do sprawiedliwego dzielenia wspólnego dobytku – w przeciwnym razie sąd ogłasza rozwód bez podziału majątku. To z kolei oznacza kolejność przeprowadzenia odrębnego postępowania, co w istotny sposób wpływa na wydłużenie sprawy.

Rozdział, o którym mowa, może nastąpić na skutek:

• fizycznego podzielnia dobytku oraz przydzielenia określonych składników małżonkom,
• przyznania przedmiotów jednej ze stron wraz ze zobowiązaniem do spłaty na rzecz współmałżonka,
• sprzedaży środków majątkowych w drodze licytacji i podziału uzyskanego zysku pomiędzy obie strony.

Warto nadmienić, że nawet jeśli rozwód orzeczony zostanie z winy jednego ze współmałżonków, nie traci on prawa do przypadającej mu części majątku wspólnego.

Ile kosztuje rozwód bez orzeczenia o winie?

W powszechnej opinii omawiane rozwiązanie uznawane jest nie tylko za najszybszą, ale również najtańszą drogę do orzeczenia rozwodu. Nie ulega wątpliwości, że każdy czynnik wydłużający postępowanie generuje zwiększone koszty, dlatego tak ważne jest wypracowanie porozumienia w kluczowych kwestiach, takich jak obowiązki alimentacyjne czy opieka nad dzieckiem. Wymagane opłaty to m.in.: 600 zł od złożonego pozwu oraz od 300 do 1000 zł za wniosek o podział majątku. W przypadku ewentualnej apelacji należy liczyć się z koniecznością zapłaty dodatkowych 600 zł. Pełnomocnictwo dla prawnika wiąże się z wniesieniem opłaty skarbowej w wysokości 17 zł, a ewentualny wniosek o eksmisję to kolejne 200 zł. Decydując się na zaangażowanie do sprawy o rozpad małżeństwa adwokata lub radcę prawnego, do kosztów postępowania rozwodowego należy doliczyć również jego honorarium.