Kancelaria Adwokacka Noriet » Noriet Rodzinnie: Alimenty od babci, czyli numer „na wnuczka” w majestacie Kodeksu Rodzinnego

Noriet Rodzinnie: Alimenty od babci, czyli numer „na wnuczka” w majestacie Kodeksu Rodzinnego

22 listopada, 2017

window-932760_1920Zwykle pochylam się tutaj nad sprawami czysto zapłatowymi. Dzisiaj dla odmiany odrobina prawa rodzinnego, a konkretnie zagadnienie obowiązku alimentacyjnego w nieco mniej klasycznym wydaniu.

W minionym roku trafiła do nas starsza pani, która została pozwana przez swojego wnuka o alimenty. Swoje roszczenie wnuczek uzasadnił tym, iż jego rodzice nie są w stanie na niego łożyć w najmniejszym nawet stopniu (choroba psychiczna). Problem polegał na tym, że mimo chęci, nasza klientka była schorowaną osobą w sędziwym wieku. W toku postępowania kwestionowaliśmy powództwo co do zasady, jednakże wyrażaliśmy chęć udzielania przez babcię wsparcia wnukowi w sposób inny niż finansowy proponując np. obiady u babci itp.

Przede wszystkim należy zauważyć, że obowiązek alimentacyjny obciążający krewnych powstaje dopiero, gdy nie istnieje wyprzedzający go obowiązek alimentacyjny rodziców. Kolejność, w jakiej obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych wynika z art. 129 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych bliższych stopnie osoby potrzebującej alimentacji przed krewnymi dalszymi. Co więcej, obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności. Wnuk, który zainicjował przedmiotowe postępowanie posiada obydwu rodziców, którzy zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 października 1976 roku, sygnatura akt III CRN 205/76 „Obowiązek alimentacyjny babki nie polega na przerzuceniu na nią niespełnionego obowiązku alimentacyjnego ojca dzieci, może ona bowiem być zobowiązana jedynie do takich świadczeń na jakie pozwalają jej możliwości majątkowe, przy uwzględnieniu również jej usprawiedliwionych potrzeb (art. 135 § 1 k.r.o.).” Co więcej, w wyroku z dnia 22 kwietnia 1974 roku, sygnatura III CRN 66/74 Sąd Najwyższy wprost wskazał, że „Zasądzenie alimentów od osób zobowiązanych w dalszej kolejności, o ile znajdują się oni w sytuacji gorszej od krewnego zobowiązanego w bliższej kolejności – nie daje się pogodzić z zasadami współżycia społecznego (…)”. Nie powinno zatem budzić wątpliwości, że powództwo matki dziecka, która może sprostać obowiązkowi zapewnienia utrzymania dziecku, o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniego dziecka skierowane przeciwko dziadkom ojczystym, w miejsce ojca dziecka, który nie może łożyć na jego utrzymanie, podlega oddaleniu (tak SN w wyroku z 7 lutego 1952 r., C. 1885/51, Lexis.pl nr 372433; por. też uchwałę SN z 22 listopada 1955 r., IV CO 36/55, PiP 1956, nr 5-6, s. 1069; orzeczenie SN z 14 maja 1962 r., 2 CR 167/62, LexisNexis nr 316035, OSNCP 1963, nr 4, poz. 91; wyrok SN z 16 marca 1967 r., II CR 88/67, OSNCP 1967, nr 9, poz. 168; wyrok SN z 16 lipca 1971 r., III CRN 187/71, Lexis.pl nr 316347).

Należy zgodzić się z poglądem zaprezentowanym przez J. Wiercińskiego, że jeśli matka małoletniej córki posiada dochody na poziomie pozwalającym zaspokoić jej potrzeby córki w takim zakresie, aby nie popadła ona w niedostatek, to nie ma podstaw do obciążania obowiązkiem alimentacyjnym dziadków małoletniej, obowiązek alimentacyjny dziadków nie polega bowiem na przerzuceniu na nich obowiązku alimentacyjnego niespełnionego przez ojca dziecka. (J. Wierciński (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Art. 129)

Ponadto ustalając obowiązek alimentacyjny należy brać pod uwagę możliwości majątkowe zobowiązanego. Z przedstawionego przez nasza klientkę zaświadczenia o dochodach wynikało, że utrzymuje się ona z renty w wysokości niewiele ponad 1.000 zł. miesięcznie. Natomiast dochód matki strony powodowej, którą przecież w pierwszej kolejności obciąża obowiązek alimentacyjny, wahał się od ok. 3.000 zł netto do 4.300 zł netto. Należy również wziąć pod uwagę obowiązek alimentacyjny ojca powoda, który zobowiązany był do łożenia na jego utrzymanie kwotę 600 zł miesięcznie.

Zasądzenie alimentów od babci może więc mieć miejsce jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w których uzyskanie świadczenia od rodziców jest niemożliwe. Sam fakt trudności sprostania obowiązkowi alimentacyjnemu nie jest bowiem wystarczającym uzasadnieniem ku temu by takim obowiązkiem dodatkowo obciążać babcię. Szczęśliwie Sąd podzielił nasze stanowisko i po rozpatrzeniu apelacji powoda (wnuka), kilka dni temu wyrok stał się prawomocny.

 

autor: Paulina Stańczak-Wypych – adwokat

Kontakt

Zadzwoń do nas!

Napisz do nas!

Pozostałe wpisy

Jak wypełnić wniosek o rozwód?

Planujesz rozstanie z współmałżonkiem? Sprawdź, jak napisać pozew rozwodowy. Dowiedz się, jakie dokumenty należy wypełnić i bądź dobrze przygotowany do rozprawy sądowej. Poznaj sposoby na przyspieszenie przebiegu procesu oraz najczęstsze powody, dla których następuje rozkład pożycia małżeńskiego i orzeczenie o winie. Wzór pozwu rozwodowego Decyzja o zakończeniu związku nigdy [...]
21 kwietnia, 2023
czytaj więcej

Podział majątku wspólnego – wszystko na ten temat

Jeśli zdecydowałeś się na formalne zakończenie związku małżeńskiego, musisz liczyć się z tym, że jedną z kwestii do uregulowania jest Wasze wspólne mienie. Na czym polega podział majątku po rozwodzie, co wchodzi w jego skład? Czym różni się dokonanie tego w formie aktu notarialnego od orzeczenia sądowego? Jak w tym zakresie może pomóc adwokat? Przeczytaj nasz artykuł! Czym jest [...]
20 marca, 2023
czytaj więcej

Rozwód – wszystko, co musisz wiedzieć na ten temat

Co roku w Polsce formalnie rozstaje się ok. 50-65 tys. par. Jakie są najczęstsze przyczyny rozwodów? Jak wygląda procedura od momentu podjęcia decyzji przez małżonka/małżonków i złożenia pozwu rozwodowego? Czym różni się rozprawa z orzeczeniem o winie od przebiegu sytuacji, w której mąż i żona chcą się rozstać za porozumieniem stron? Z jakimi skutkami majątkowymi musisz się liczyć? [...]
1 marca, 2023
czytaj więcej

Rozwód bez orzekania o winie — ile trwa, wszystko, co musisz wiedzieć

Czy w Polsce możliwy jest rozwód bez winy? Tak! Jednak takie postępowanie wymaga zgody obojga małżonków. Brak orzekania o winie może wpłynąć na alimenty oraz sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, a podział majątku jest możliwy na wniosek co najmniej jednej ze stron. W artykule prezentujemy też, jakie koszty są związane z postępowaniem rozwodowym i jak ograniczyć je przez wypracowanie porozumienia. [...]
8 lutego, 2023
czytaj więcej

Noriet radzi: Pozywać czy nie pozywać? Czy ostatni wyrok TSUE dotyczący kredytów frankowych potwierdza, że najwyższy czas działać?

Ostatni wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczący kredytów frankowych wstrząsnął rynkiem finansowym i wzbudził ogromne zainteresowanie wśród frankowiczów. Decyzja TSUE przynosi nową nadzieję dla tysięcy osób, które zaciągnęły kredyty indeksowane w szwajcarskiej walucie i borykają się z nieuczciwymi praktykami banków. Jak pisaliśmy już wcześniej nie każdy [...]
14 lipca, 2023
czytaj więcej

Noriet radzi: Czy moja umowa frankowa jest nieważna? Casus Fortis Bank 2006 i kwota kredytu teoretycznie wyrażona w CHF

Aby odpowiedzieć sobie z niemalże 100% pewnością (optymistyczne założenie) na zadane w tytule pytanie czy Twoja umowa frankowa jest nieważna, wypadałoby zapytać Sąd, przechodząc przez wszystkie instancje, co jak wiadomo jest bardzo kosztowne, czasochłonne i trudne, bez profesjonalnej pomocy prawnej adwokata lub radcy prawnego może okazać wręcz nierealne. Polecam więc zastosować [...]
16 maja, 2023
czytaj więcej

Noriet radzi: Czy wszystkie umowy frankowe są nieważne?

Ostatnimi czasy odbywa się szturm na wydziały frankowe, które przeżywają oblężenie. Wydział frankowy w Warszawie z chęcią powita sędziów gotowych zasilić jego szeregi, ustawodawca nadciąga z odsieczą w postaci odkorkowania sądów warszawskich (zmiana właściwości), a banki odkładają rezerwy na wypłaty na kredytobiorców bądź podejmują rozmowy ugodowe (niezbyt często). Człowiek [...]
19 kwietnia, 2023
czytaj więcej