Noriet radzi: Dowód osobisty – oddać, czy nie oddać oto jest pytanie

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z ich wartości. Nie wszyscy przywiązują do nich wagę i nie wszyscy znają ich znaczenie, a to duży błąd. Co to takiego? Dane osobowe.

Zagadnienie danych osobowych jest przedmiotem wielu dyskusji, ale także elementem istotnym dla wielu przedsiębiorców, którzy mogą dzięki zdobytym informacjom rozwijać swoje usługi oraz tworzyć i projektować, nowe oferty. Dzięki danym osobowym przedsiębiorcy zdobywają kolejne ścieżki rozwoju poprzez uzyskiwanie danych swoich potencjalnie nowych klientów.

W związku z powyższym, istotnym zagadnieniem jest kwestia pozostawiania dowodu osobistego (lub innego dokumentu) w zamian za wypożyczenie różnego rodzaju przedmiotów, czy też zostawienie ww. dokumentu w recepcji przy zameldowaniu w hotelu. Sytuacje te są powszechne i nad wyraz bagatelizowane. Wiele osób wciąż nie zdaje sobie jednak sprawy z zagrożeń z tego wynikających, a tym bardziej z faktu, iż niniejsza praktyka jest niezgodna z prawem. Na zagrożenia zwracają uwagę m.in. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

1-go stycznia 2015 r. weszła w życie ustawa regulująca sprawy dotyczące zarządzania dowodami osobistymi. Od tego czasu wszelkie regulacje w omawianym zakresie zawierają się w dwóch ustawach: ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych oraz ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. We wskazanych ustawach znajdujemy zapis ”kto zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy dowód osobisty podlega karze ograniczenia wolności albo karze grzywny”. Zatem przedsiębiorca  zatrzymujący nasz dowód osobisty niejako dopuszcza się wykroczenia.

Warto  także wspomnieć o zapisach zawartych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, jako że przetwarzanie danych zwykłych (nieobejmujących danych wrażliwych, czyli dotyczących np. przekonań religijnych, poglądów politycznych itp., których przetwarzanie możliwe jest tylko wyjątkowo) jest dopuszczalne tylko na podstawie jednej z następujących przesłanek:

– osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych,

– jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa,

– jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą,

– jest niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego,

– jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.

Oczywiście mimo spełnienia którejkolwiek z powyższych przesłanek, dane muszą być przetwarzane w związku z określonym celem do którego to zostały pobrane.

Jak zatem radzić sobie w takich sytuacjach? Najkorzystniej dla przedsiębiorców i konsumentów byłoby zastąpić zatrzymanie dowodu wpłatą kaucji. Dodatkowo konsumenci powinni pilnować tego by po zweryfikowaniu lub spisaniu przez przedsiębiorcę danych, dokument został zwrócony właścicielowi. Gwarantuje nam to bezpieczeństwo naszego dokumentu, a kaucja zabezpiecza przedsiębiorcę przed niespodziewanymi zdarzeniami.

autor: Damian Noremberg – aplikant adwokacki